De eerste maandag na Driekoningen is in Vlaanderen, en dan vooral een groot stuk van de provincie Antwerpen, traditie om worstenbroden of appelbollen te eten. Deze maandag kreeg de naam 'Verloren Maandag' mee. Dit is al een vrij oude traditie en sommige mensen vragen zich dan ook af vanwaar deze komt.

Er is daar echter geen eenduidig antwoord op te geven.  Verschillende bronnen geven verschillende verklaringen.  Zo is er bijvoorbeeld zelfs al onduidelijkheid wanneer het Verloren Maandag is. 

Op welke maandag

Bepaalde bronnen zeggen dat Verloren Maandag de eerste maandag na Driekoningen is maar andere bronnen leggen er een nuance in.  Die bronnen zegen dat Verloren maandag de eerste zondag na Driekoningen valt.  Dat wil dus zeggen als Driekoningen op een zondag valt dat het pas een week later Verloren Maandag is. 

In de jaren dat Driekoningen op een zondag valt dan volgt de Syndikale Unie voor het Brood-, Banket-, Chocolade- en IJsbedrijf  echter de 'standaard' regel.  Dus zij laten dan aan de bakkers weten dat Verloren Maandag op maandag 7 januari plaats zou vinden. 

Laten we nu even kijken naar een mogelijk verklaring over het ontstaan van Verloren Maandag.

Te zat om te werken

Vroeger moesten de mensen heel veel werken. Enkel wanneer er een religieus feest was kregen ze een dag vrij. Hiervan maakte de arbeiders gretig gebruik om de dranken rijkelijk te laten vloeien. Op maandag hadden ze een houten kop en konden niet gaan werken. Zowel voor de baas als voor de arbeider een werkdag waarin niets werd gedaan of een verloren dag.

Waarom de maandag na Driekoningen?

De verklaring dat de arbeiders op maandag na een feestdag te zat waren om te werken verklaart nog niet waarom deze traditie dan op de eerste maandag na Driekoningen in ere wordt gehouden. Daarvoor moeten we een kijkje nemen in de bijbel.

Daarin lezen we dat de drie wijzen langs koning Herodes waren gegaan om deze te vragen waar de nieuwe koning van de Joden was geboren. Herodes vroeg hen een onderzoek naar het kindje in te stellen en hem er van op de hoogte te brengen zodat hij zelf hulde kon gaan brengen. De drie wijzen deden dit echter niet en Herodes was hier zeer kwaad om. Daarop liet Herodes in heel Jeruzalem en een groot stuk er rond al de kleine kindjes doden.

Om deze gruweldaad te herinneren zal toen naar alle waarschijnlijkheid de 'barbaarse' traditie van verloren maandag aan deze gebeurtenis gekoppeld zijn.

Overschotjes als worstjes

Worstenbrood en appelbollen zijn een traditioneel gerecht op Verloren Maandag. Eerst waren er de worstenbroden. Deze werden gemaakt door de beenhouwers. In de worsten verwerkte ze de resten vlees van de feestdagen en deden er een knapperig korstje rond zodat het niet te veel opviel dat het om 'oud' vlees ging. De appelbollen zijn er later als zoete tegenhanger bij gekomen.